“Maart 1943-Bijna drie Jaren bezetting lagen achter ons. De dwingeland werd steeds vrijmoediger, zijn optreden barbaarser. Al wat in Nederland op vrije bodem was gegroeid, werd door de Moffenlaars vertrapt. Desondanks leefden de organisaties voort, hetzij gecamoufleerd of onder de grond. Tien maanden geleden was het door de Edelgermanen gemodelleerde Nederlandse Arbeidsfront opgericht. Dit feit deed de machtige grafische organisatie, de oudste vakbond van ons land, uiteenspatten.

De vertegenwoordigers der studieclubs (de Grafische werkers) stichtten een vakboeken-spaarfonds onder de naam: “Nieuw-Leven-, Spaarvarken”:NLS.” A.H.G. Blankenstein( directeur AGS)

Het was een slim antwoord op de Nenasu (Nederlandsch Nationaal Socialistische Uitgeverij) met zijn verschenen  NSB brochure Varkens. Op het omslag staat slechts de afbeelding van een varken afgebeeld. Pas na opening van het boekje bleek dat het hier een politieke propagandistische brochure betreft.

Ook  de NLS“Nieuw-Leven-, Spaarvarken” was een gewaagd antwoord op het Strijdfonds der NSB beweging.  De opbrengst van het NSB Strijdfonds bestaat uit vrijwillige bijdragen, welke geïnd worden:

a. door middel van Gezinsbusjes: ieder Nationaal Socialistisch gezin moet in het bezit zijn van zo’n “spaarpotje” voor de Beweging. b.door middel van Verjaardagsbusjes; dit busje wordt op de verjaardag van et lid bezorgd en de volgende dag werderom teruggehaald,c.door middel van Collectes op vergaderingen: het houden van deze collecte is verplicht op iedere vergadering of bijeenkomst van de NSB, behalve op werkersvergaderingen.

 

 

 

 

“De NLS“Nieuw-Leven-, Spaarvarken” financierde veel vakbladen van de Grafische industrie:Een groot aantal brochures, diverse grafische onderwerpen behandelend, werden in de vakscholen gedrukt en via plaatselijke -werkplaats-agenten verkocht. Hierdoor ontstonden weerstandskassen, waaruit de gezinnen van grafische werkers, die door maatregelen van de bezetter waren getroffen, steun verkregen.”`

     

“Maart 1943-Het was duidelijk. De oorlog zou nog lange tijd voortduren. De onderwerpen voor de gunstig ontvangen grafische brochures, raakten uitgeput. Op dit ogenblik ontstond de gedachte een Elementair Al grafischVakboek in maandelijkse afleveringen van 16 pagina’s, in een oplaag van 5000 exemplaren, te laten verschijnen. Maandelijks werden 5000 maal 40 cents, dus 2000 guldens, ontvangen ter ondersteuning van de getroffen collega’s. Als gevolg van de duur der bezetting, nam de omvang van dit boek steeds toe . . Lang niet allen, die vol geestdrift aanvingen, brachten het tot. een compleet vakboek. Zij vielen, vermoord omdat zij Joden waren, zij vielen bij het ondergronds verzet, zij vielen uitgeput en verkommerd omdat hun lichaam de strijd om het bestaan niet langer volbrengen kon”. A.H.G. Blankenstein (directeur AGS)` (verder info hier)

In het voorjaar van 1995 heeft  H. J. Bakker ( blibliothecaris bij Ma), een telefoongesprek gehad met een vroegere leraar, de heer Rietbergen uit Rotterdam. hij vond de gegevens die hij verstrekte wel zo belangrijk, dat hij deze op papier heeft gezet..

“Over de periode 1940-1945 is verder weinig te vinden in de bibliotheek anno 1995.

Het door hem vertelde verhaal luidt als volgt:

De heer Rietbergen is tijdens de periode 1943-1946 aan de AGS verbonden geweest als leraar montage-vormvoorbereiding. Hij heeft in samenwerking met de heren Kedde (leraar drukken), Kooyman (concierge), Hauwart en De Korte (administratie, later voorzitter van de ANGB) en met medewerking van directeur Blankenstein valse distributiekaarten in het gebouw van de AGS gedrukt. Dit geschiedde met behulp van fotografie (de heer Vogel) en een Rotaprint drukapparaat

De kaarten werden opgehaald door mevrouw v. d. Klei die de kaarten vervoerde in zo’n ouderwetse diepe kinderwagen met een kind bovenop de valse kaarten.

Stroom kreeg de school van het GEB buiten de meter om. Het papier voor de kaarten werd geleverd door de firma v. Gelder. Mevrouw v.d. Klei leverde de kaarten af op het distributiekantoor waar de kaarten werden omgeruild voor originele exemplaren. De ambtenaar van het kantoor maakte de vervalste kaarten direct ongeldig. De goede bonkaarten werden verspreid bij de verschillende onderduikadressen.

Zelfs in de hongerwinter (1945), toen de school wegens gebrek aan elektriciteit moest sluiten, had de school toch nog (clandestiene) stroom om de kaarten te drukken.”

     
A.H.G. Blankenstein                                             De AGS in de branding (Mei-1945)

Hier het artikel van de heer Blankenstein voor de AGS schoolkrant van  mei 1945 ( met een bijzonder verslag van de “illegale” activiteiten van de school)

– De Bevrijding mei 1945:

  
Het Vrije Volk (01-06-1945)  Het Vrije Volk (04-06-1945)  Het Vrije Volk (08-06-1945)

Het Vrije Volk :Begin van de oorlog werd de NSB’er H.J. Kerkmeester, voormalig directeur van het Nationale Dagblad en van de nationaalsocialistische uitgeverij Nenasu, benoemd tot algemeen directeur van de Arbeiderspers. In Het Vrije Volk van 4 juni 1945 wordt hij beschuldigd als “verrader”   en dat hij “geld te eigen bate aanwendde , èn mensen aan de Duitse Gestapo leverde”. In een brief van 26 juli rapporteert Kerkmeester aan een Duitse instantie dat, naar hem bekend is, de heer A.H.G. Blankenstein, directeur van de Amsterdamse Grafische  School de arbeidsinzet saboteert “ik vermoed, dat dit geschiedt in samenwerking met de secretarissen en voorzitters van de vakgroepen”. Verder schrijft Het Vrije Volk : “De verrader geeft dan een nauwkeurige omschrijving van de manier waarop deze sabotage gepleegd wordt en hoe deze te controleren is. Dat de heer Blankenstein en zijn medewerkers deze uitermate nuttige sabotage niet met hun leven hebben moeten boeten,  is waarlijk niet te danken aan Kerkmeester, den verrader”.

   

Hierbij enkele voorbeelden van kranten die door de AGS gedrukt werden of waar de AGS aan mee geholpen heeft te drukken (Het parool, Paraat,Trouw, de Waarheid, Algemeen Handelsblad, etc…) Deze kranten zijn  bewaard door de grootvader van Jeroen Brusse docent Mbo aan de Dintelstraat 15 ( Hij gebruikt deze kranten nog steeds als voorbeeld in zijn lessen)

NTS
Tiende aflevering van een 21-delige serie documentaires waarin adhv archiefmateriaal een beeld wordt gegeven van Nederland in de Tweede Wereldoorlog, samengesteld en gepresenteerd door dr. Lou de Jong. Mmv het RIOD. Deze aflevering: geestelijk verzet.

De heer Blankenstein heeft de uitgeverij Nieuw Leven opgericht. Onderduikers op school vervaardigden lesbrieven voor de grafische werkers. Het geld dat hiermee verdiend werd kwam ten goede aan in nood verkerende onderduikers uit de grafische wereld. Later heeft Nieuw Leven ook lesboeken uitgegeven” (zie bibliotheek).

Blankenstein was ook hoofredacteur voor het blad TéTé (Technisch Tijdschrift voor de Grafische Industrie) en Algrafica

       Voor de Grafische werkers 1943

• Aan hun nagedachtenis is het beeld gewijd, ontworpen door de kunstenaar H. Reicher, dat werd geplaatst in de hal van de Amsterdamse Grafische School en bekostigd van de laatste kasmiddelen. In de voet van dit beeld, staat gegraveerd ZIJ HIELDEN DE FAKKEL VAN DE VRIJHEID BRANDENDE

De Fakkeldrager 1947

1947 / A.G.S., bij monde van de voorzitter, de heer F. L. van der Bom schetste vooraf bij de onthulling van het beeld, hoe in de jaren, dat de Duitse hiel zwaar op ons drukte, in het bijzonder onder de grafische werkers de drang om de vrijheid te herwinnen leefde.

Een spaarfonds, dat onder de ogen van de bezetter werd gesticht, zogenaamd met het doel de vakstudie te bevorderen, door technische uitgaven en soortgelijke publicaties, diende in feite om steun te verlenen aan hen, die op enigerlei wijze door de Duitsers of hun Nederlandse satellieten gedupeerd werden en daar waar nodig het verzet financieël te steunen. Het geld dat bij het beëindigen van de oorlog nog in de kas van het Spaarfonds was, werd door het bestuur voor dit doel besteed, om ook bij de komende generaties van grafische werkers, de zin voor vrijheid en onafhankelijkheid levend te houden. Dit werd door de kunstenaar in brons gesymboliseerd door de gevallen strijder met daar achter, hij die fier de fakkel der vrijheid overneemt.

Ontwerper: Hans Reicher 

Vorm en materiaal :Het monument ‘De Fakkeldrager’ in Amsterdam is een bronzen beeld van een staande mannenfiguur met brandende toorts en een knielende mannenfiguur. Het beeld is geplaatst op een zwart marmeren voetstuk.

Symboliek: De fakkel staat symbool voor het vuur van het verzet, dat aan een ander wordt doorgegeven als men valt.

Beeld gestolen in 1985 (zie pdf: Onthulling Beeld gestolen in 1985)

• Harry van Mook muurschildering AGS 1943 “Ars longa, vita brevis”

Harry van Mook muurschildering AGS 1943 “Ars longa, vita brevis” “De kunst is lang, het leven kort”. Hippocrates Oorspronkelijk doelde de uitspraak op “kunde” (geneeskunde), het duurde langer dan een mensenleven om die te beheersen. “Non scholæ sed vitæ discimus” “Je leert niet voor school, maar voor het leven” (Seneca) Seneca, die in werkelijkheid het omgekeerde zei: Non vitae sed scholae discimus, “De jeugd doet niet zijn best voor de toekomst maar alleen omdat de leraar het van hem vraagt.